KİTAP: Tarım Yapan Kent İstanbul — Bugünden Yarına Müşterek Hayatlar

Yayına Hazırlayanlar: İstanbul Kent Bostanları Çalışma Grubu

Kiraz Özdoğan, Suna Kafadar, İnanç Kıran, Alper Can Kılıç, Murat Cesur, Ahmet Dönmez, Ercüment Gürçay, Yasemin Kireç. Çalışmaya eşlik eden harita: Can Ünen, Yer Çizenler Herkes İçin Haritacılık Derneği. Kapak Görseli: Fatih Pınar. Tasarım: emreozfetis(ig).

2021

Kitabı ana kaynağından indirmek için tıklayın.

YEDEK: Ekoharita serverlarından (sıkıştırılmış versiyon) indirmek için tıklayın.

Kent tarımı, basitçe tarımın nerede yapılacağı meselesi değildir; öyle bir yerde durur ki ekolojik krizden gıdanın adaletsiz dağılımına, doğanın ve kültür varlıklarının yok edilmesinden otoriterleşmeye kadar kangrenleşmiş birçok soruna dokunur. Tüm bunlara karşı çözüm geliştirmede çare olabilecek, birlikte yaşamanın yollarını açacak anahtarlardan biridir. Bu yönerge, tam da bu krizleri başka bir kuşağa daha miras bırakmaktan kendimizi azade kılabilme arayışının sonucudur. Kent bostanı yapıcılarından ve araştırmacılardan oluşan İstanbul Kent Bostanları Çalışma Grubu, tarihi ve güncel örneklerden yola çıkarak bu yönergeyi hazırladı. Yönerge, kent tarımında karşılaştığımız sorunlara ve kent tarımına neden gereksinim duyduğumuza değinmekte; kent ile kıra bütüncül bir yaklaşım geliştirmedikçe yaşadığımız bu krizler karşısında başka bir yolun görünmediğini savunmaktadır.

Bu bağlamda, yönergede öncelikle, tarımı kentten koparan neoliberal kent anlayışına ve içinde bulunduğumuz krizlerin tam ortasında İstanbul’da tarım yapmanın günümüzdeki ve gelecekteki önemine odaklandık. Daha sonra, İstanbul’da kent tarımını yaşatmaya ve yaygınlaştırmaya yönelik taleplerimizi maddeler halinde sıraladık.

Ayrıca yönergeye iki ek hazırladık. Eklerin ilkinde İstanbul’daki tarihi ve kolektif kent bostanları ve diğer tarım alanları hakkında bilgilere, bostanları ortadan kaldıran yerel yönetimlerin müdahalelerine, bostanların korunması ile ilgili temel sorunlara ve bu alanların geleceğini tehdit eden projelere yer verdik. Ek içinde özellikle İstanbul kent merkezindeki Yedikule (Altınkapı) — Mevlanakapı arasındaki bostanları ve Piyalepaşa Bostanını, tarihi arka planıyla daha fazla ayrıntılandırmaya çalıştık. Ayrıca İstanbul genelinde yok edilme tehdidi altındaki bazı tarım alanlarını, bostanları, tarım yapmaya uygun olduğunu düşünerek önerdiğimiz bazı alanları ve yok edilen bazı bostanları harita üzerinde gösterdik. İkinci ekte ise Tokyo’dan (Japonya) ABD’ye, Milano’dan (İtalya) Hong Kong’a (Çin) dünyanın farklı yerlerindeki tarihi ve yeni kent bostanlarına değinen bir seçki hazırladık. Bu bostanların oluşturulma deneyimlerine ve desteklenmesine dair çalışmalarına dikkat çektik. Böylece kent tarımının korunmasının ve geliştirilmesinin sadece İstanbul’a özgü olmadığını, konunun daha geniş bir çerçevede değerlendirebileceğini göstermeyi amaçladık.